Pakighalok di makatakod og AIDS

Dili makatakod og HIV ang pagpakighalok

Mao kini ang usa sa giklaro sa opisyal sa Department ofHealth 7 (DOH) kabahin sa pagtakod sa human immune-deficiency virus (HIV) nga maoy nahimong hinungdan sa Acquired Imuno Deficiency Syndrome (AIDS).

Matod ni Francis Irving Baring, Nurse 3 sa DOH nga dili tinuod nga matakdan ang usa ka tawo kun makighalok sa pasyente sa AIDS o HIV.

“Kini tungod kay magkinahangkan ka og walo ka litro nga laway aron mutakboy ang maong sakit sa imong kaluwasan,” matod ni Baring.

Nag-una hinuon ang pagtakod sa HIV pinaagi  sa penetration, sa pagsulod sa kinatawo kun makighilawas ug ang pagsagol sa dugo sama sa pagpasa pasa og dagom alang sa mga tigamitan og ginadiling drugas.

Si Mr. Francis Irving Baring, Nurse 3 sa DOH7 naghisgot bahin sa estado sa HIV/AIDS sa Sugbo 

Karong tuiga mikabat na og 48,435 ang adunay AIDS sukad pa sa unang pagkamatikod niini niadtong 1984.

Dinhi sa Central Visayas, naabot na og 5,356 hangtod Oktubre rong tuiga. Labing daghan niining mga kaso nga natala anaa sa lalawigan sa Sugbo.

Nahibaw-an nga 91 porsyento o 4,913 sa mga kaso ang anaa sa dakbayan; 267 ang anaa sa lalawigan sa Bohol; 162 sa Negros Oriental ug 14 ang anaa sa Siquijor.

Kasagaran sa mga natakboyan mao tong tigamitan og ginadiling drogas og nagpasa pasa kini og dagom sa pagamit niini. 

Sukwahe sa ubang rehiyon nga ang nag-unang matang sa pagtakboy mao ang pakighilawas sa mga lalake sa isig ka lalake o male having sex with male (MSM).

Gipanghinaot sa DOH nga ang mga autoridad o ang kapolisan muhimo pa gayud og hingusgang aksyon sa pagsuta sa tinubdan sa maong mga drogas.

Ug gawas niana, giawhag sa DOH ang paglikay sa walay proteksyon nga pakighilawas sa isigka babaye o lalake o sa duha man ka mga sexes.

Matod niana, nagpabilin nga libre ang  mga condoms ug mga lubricants sa barangay health centers.

Samtang giawhag pod ang publiko sa dili pagduha duha sa pag suta o pag test sa HIV tungod kay libre lamang kini. (fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO : Pasahanay og dagum sa ginadiling droga, nag unang rason pagkuyanap sa AIDS sa Sugbo

Dr. Shelbay Blanco misaysay kabahin sa AIDS sa Sugbo 

Pagamit og injection sa ginadiling droga mao gihapon ang nag unang rason sa pagkuyanap sa Acquired ImmunoDeficiencey Syndrome (AIDS) dinhi sa Sugbo.

 Nasayran sa uwahing Kapihan sa PIA –Cebu nga sukad sa 1984 adunanay mga natala nga 2811 ka mga kaso sa maong sakit dinhi sa lalawigan.

Sa maong mga kaso, si Dr. Shelbay Blanco, medical officer IV sa Department of Health (DOH) nagkanayon nga nag una niini ang pagkuyanap tungod sa injection o intravenous drug use.  Sunod niini ang pakighilawas sa isig ka lalake o “Male to Male Sex” nga adunay 616 ka mga kaso; heterosexual sex o pakighilawas sa usa ka lalaki og babaye, 389; bisexual sex o pakighilawas sa lalaki ug babaye, 382 ka mga kaso; u gang perinatal o pagtakod sa inahan ngadto sa anak diin adunay upat ka mga kaso.

Adunay 16 ka mga kaso nga natakdan saw a pa natino nga rason.

Matod ni Blanco, ang pag practice sa luwas nga pakighilawas maoy makapapugong sa pagtakod sa Human Immunodeficiency Virus (HIV).

Nasayran nga nag una ang lalawigan sa Sugbo sa labing daghan nga mga kaso og nag anam anam kini og saka.

Gipahibalo ni Blanco nga libre ang pagpa HIV test sa Don Vicente Sotto Memorial Medical Center (DVSMMC) og sa buhatan sa DOH.

Mahimo usab muadto sa mga “hygiene centers” sa Cebu City, Lapulapu  City, Mandaue City Health Offices. (Ferliza C. Contratista)