Cebuano News: Pagamit sa karbon nga enerhiya, menosan - DOE

LAPULAPU CITY, October 12 (PIA) --  Pagmenos sa konsumo sa karbon nga enerhiya o elektrisidad mao ang tinguha sa Pilipinas aron makab-ot  “energy resilient” nga mga ekonomiya sa mga membro sa AsiaPacific Economic Cooperation (APEC).

Sa bag-ohay nga pakig atubang sa mga sakop sa media, nagkanayon si Department of Energy (DOE) Loreta Ayson nga paningkamotan sa nasudnong panggamhanan ang pagpakunhod sa pagsalig sa pagamit og karbon.

Ang karbon mao ang kasagarang tinubdan sa elektrisidad dinhi sa nasod.

 Matod ni Ayson, gihinay hinay nila ang pag aprubar sa mga kontrata sa mga karbon nga kompaniya tungod kay nakadaot kini sa kinatibuk-angkalikupan.

 Siya nagkanayon nga gitinguha nga gamay nalang ang pagamit sa karbon.  Himoon kining balanse uban sa mga natural nga enerhiya o gang mga renewable nga klase.

 “We are aiming at 1/3 coal, 1/3 renewable and 1/3 natural,” matod ni Ayson.

 Nagkatigom sa Sugbo ang mga Energy ministers sa 21 ka mgasakp sa APEC aron pagahisgutan ug unsaon makatabang ang tagsatagsa pagsiguro sa energy sources, taliwala niining gitinguha nga paglambo sa tagsa tagsa ka mga ekonomiya.

 Human sa Energy Ministers Meeting e anunsyo unya ang mananaog sa lowest carbon local government units lakip na ang dakbayan sa Mandaue.

Hatagan kini ug pundo aron mapa lambo pa unya ang mga proyekto og infrastruktura sa enerhiya sa maong localidad.

Lakip sa mga nominado mao ang Krasnoyarsk City sa Russia ug ang  Subang Jaya sa  Malaysia.

Ang maong tigum sa APEC Energy Ministers Meeting gipahigayon sa Shangri La's Mactan Resort and Spa.  (fcc/PI7-Cebu)

*dugang balita click lang ang www.pia.gov.ph

CEBUANO : Panuroy kamo sa Sugbo-PNoy

Gipasigarbo ni Presidente Benigno “Noynoy” Aquino III ang Probinsya sa Sugbo, nga maoy venue sa mga tigum sa Asia Pacific Economic Conference (APEC).

 Sa iyang pasiunang pag abi abi sa pag abli sa duha ka adlaw nga Finance Ministers Meeting, Si Aquino nagkanayon nga angayan lamang nga dinhi sa Sugbo gipahigayon ang mga maong tigum tungod sa bibo niini nga ekonomiya.

Gani dinhi sa Sugbo elusad ang usa sa mga “landmark” nga palisiya sa APEC, nga mao ang Cebu Action Plan (CAP).

Nalangkob niini ang mga konkreto nga mga lakang unsaon pagkab-ot sa mga membro sa APEC ang malangkobon og lig-on nga mga ekonomiya.

Si Aquino nagkanayon nga masaligon siya nga mupalambo ang CAP sa mga membro, nga matod pa niya gingalan sa Sugbo (Cebu), ang usa sa mga progresibong lalawigan sa Pilipinas.

Giawhag sa Presidente nga gawas sa paghulma og mga ekonomikanhong palisiya, musuroy usab sila sa Sugbo.

Matod niyatagamtamon sa mga bisita ang mainitong pagtimbaya sa mga Sugbuuanon nga nailhan na sa pagka mahiligon sa musika og pag abi abi.

“After all, you are in the Philippines’ Queen City of the South, and I hope you can take time off your busy schedules to enjoy its pristine beaches, its vibrant metropolis, and most importantly its people, who are living proof that it is indeed more fun in the Philippines (Anaa kamo sa Queen City of the South, nanghinaut ko nga makagahin kamo bisan sa kapig-ot sa inyong panahon sa pag tagamtam sa mga kabaybayonan og bibo nga metropolis ug labaw sa tanan ang mga tawo nga maoy buhing kamatuoran nga mas lingaw dinhi sa Pilipinas),” matod ni Aquino.

Ikaupat kini nga pagbisita sa Presidente dinhi sa Sugbo. (fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO: PNoy ania sa Sugbo karon - muabli sa APEC Finance Ministers Meeting

Ania si Presidente Benigno “Noynoy”Aquino III sa Sugbo karong adlawa alang sa pag atubang sa mga Asia PacificEconomic  Conference (APEC) Finance Ministers Meeting.

Ang Presidente mao ang gitahasan sa pag abli sa maong tigum sa mga delegado sa 21 ka mga APEC member economies.

Siya pagaubanan ni Department of Finance Secretary Cesar Purisima nga mao usab ang nangulo sa APEC Finance Ministers Process.

Pagahisgutan sa maong tigom ang mga nag unang tinguha sa mga member economies kun unsaon pagpalambo ang tagsa tagsa ka mga ekonomiya pinaagi sa paghiusa sa mga palisiya.

Sa ilang pasiunang tigum kagahapon, ang mga senior officials mibutyag nga gipanday na ang Cebu Action Plan (CAP), nga maoy tamdanan sa direksyon ekonomikanhon sa mga APEC members.

Naglangkob kini og 4 pillars: financial integration, fiscal reforms and transparency, financial resilience and infrastructure development financing.

Tinguha sa maong mga pillars ang pagtubag  sa mga hagit pang rehiyon aron mapahamtang og malangkobon ug lig-on nga mga ekonomiya.

Karon mao ang ika upat nga pagbisita ni Presidente Aquino sa Sugbo.

Dire siya sa pagsaulog sa Labor Day, Mayo 1, groundbreaking sa pagmoderno sa Mactan Cebu International Airport sa Hunyo 29; Agusto 24 naghimo siya og inspection sa mga infrastruktura og nagtigum sa mga higala sa iyang partido. 

Dugang kasayuran : adto sa Philippine Information Agency website.

CEBUANO NEWS: Kalamidad og pag usab usab sa panahon gituki sa APEC tungod sa epekto sa ekonomiya

Tungod kay dako kini og epekto sa ekonomiya, pagpangandam sa mga kalamidad ug pagusab usab sa panahon, lakip sa gimugna nga Cebu Action Plan (CAP) sa mga meimbro sa Asia Pacific EconomicConference (APEC) dinhi sa Sugbo.

Si Dr. Alan Bollard, ang Executive Director sa APEC Secretariat, mibutyag nga lakip sa  CAP ang pagmugna og mga pamaagi sa saktong pagpangandam sa mga kalamidad ug ang pag usab usab sa panahon (climate change).

Kini tungod kay nakita sa mga delegado sa APEC member economies, nga ang kalamidad og pag usab usab sa panahon adunay dakong epekto kabahin sa patigayon og ekonomiya.

Matod ni Bollard, gipangunahan sa Pilipinas ang pag ambit ug mga pamaagi tungod kay kapila na kini gikuso kuso ug mga kalamidad ug mga abnormal nga panghitabo tungod sa pag usab usab sa panahon.

Apil sa mga punto mao ang disaster financing, o diin mahatagan og ayuda pinansyal (utang o grant) ang isa ka rehiyon o local government unit, sa ilang mga tinguha pagpamalit ug  mga ekipo o mga pagbansay bansay, agig pangandam sa kalamidad.

PTV4 Reporter Ria Fernanez throws a question to Dr. Bollard

“Nag una ang Pilipinas tungod sa kasinatian niini sa pagsugakod sa daghang mga natural nga kalamidad sa mga katuigan (Philippines has clearly lead the way, having learned to cope with a number of natural disasters over the years),” matod ni Bollard.

Si Bollard nagkanayon  nga sabotan usab sa mga member economies kun unsaon mas mapadali ang pagpadala og ayuda nga ekipo ug mga hinabang sa panahon sa emergency.

Kini tungod dako ang mabayaran nga buwis sa pagpadala og ekipo o bisan gani ang mga hinabang, abagahon pa sa nasod nga gihatagan ang buwis sa pagpadala.

Nasayran nga ang natural  nga kalamidad og ang pag usa usab sa panahon dali ra nga makapapas sa mga systema sa pagpakunhod sa kalisod ug uban pa mga pagpalambo sa ekonomiya.

Mga sakop sa media sa International Media Center

Daghang mga negosyo og industriya ang apektado lakip napod ang mga trabahante og mamumuo tungod niining mga kalamidad.

Ang mga 21 ka mga member economies sa APEC nagpadala sa ilang mga Finance Ministers og mga disaster planners dinhi sa Sugbo aron sa pagsalmot sa mga tigum.

Walay hisgutanang political ang tukion sa APEC kun dili mga isyu sa pagpasayon og paglambo sa patigayon, industriya og serbisyo. 

Dugang kasayoran mahimo muadto sa