Cebuano News: Pagamit sa karbon nga enerhiya, menosan - DOE

LAPULAPU CITY, October 12 (PIA) --  Pagmenos sa konsumo sa karbon nga enerhiya o elektrisidad mao ang tinguha sa Pilipinas aron makab-ot  “energy resilient” nga mga ekonomiya sa mga membro sa AsiaPacific Economic Cooperation (APEC).

Sa bag-ohay nga pakig atubang sa mga sakop sa media, nagkanayon si Department of Energy (DOE) Loreta Ayson nga paningkamotan sa nasudnong panggamhanan ang pagpakunhod sa pagsalig sa pagamit og karbon.

Ang karbon mao ang kasagarang tinubdan sa elektrisidad dinhi sa nasod.

 Matod ni Ayson, gihinay hinay nila ang pag aprubar sa mga kontrata sa mga karbon nga kompaniya tungod kay nakadaot kini sa kinatibuk-angkalikupan.

 Siya nagkanayon nga gitinguha nga gamay nalang ang pagamit sa karbon.  Himoon kining balanse uban sa mga natural nga enerhiya o gang mga renewable nga klase.

 “We are aiming at 1/3 coal, 1/3 renewable and 1/3 natural,” matod ni Ayson.

 Nagkatigom sa Sugbo ang mga Energy ministers sa 21 ka mgasakp sa APEC aron pagahisgutan ug unsaon makatabang ang tagsatagsa pagsiguro sa energy sources, taliwala niining gitinguha nga paglambo sa tagsa tagsa ka mga ekonomiya.

 Human sa Energy Ministers Meeting e anunsyo unya ang mananaog sa lowest carbon local government units lakip na ang dakbayan sa Mandaue.

Hatagan kini ug pundo aron mapa lambo pa unya ang mga proyekto og infrastruktura sa enerhiya sa maong localidad.

Lakip sa mga nominado mao ang Krasnoyarsk City sa Russia ug ang  Subang Jaya sa  Malaysia.

Ang maong tigum sa APEC Energy Ministers Meeting gipahigayon sa Shangri La's Mactan Resort and Spa.  (fcc/PI7-Cebu)

*dugang balita click lang ang www.pia.gov.ph

CEBUANO : Partisipasyon sa kababayen-an sa transportasyon gituki sa APEC Cebu

 Partisipasyon sa mga kababayen-an sa transportasyon gituki sa Asia Pacific Economic Conference (APEC).

Sa ikaduhang hugna sa tigum sa APEC dinhi sa Sugbo, gituki dayon ang partisipasyon sa mga kababayen-an sa matang sa transportasyon.

Gitunguha niini ang pag usbaw sa kalabotan sa mga kababayen-an sa maong sektor.

Namugna ang usa ka tamdanan nga adunay lima ka  mga haligi aron mmapadaghan ang mga kababayen-an nga anaa sa transportasyon.

Kini naglangkob sa mga giya gamit ang edukasyon; pagwagtang sa mga babag sa panarbaho og pagnegosyo; pagmungtar og tukmang kondisyon sa pgapalambo sa talent; adbokasiya alang sa paglambo usab sa mga babayeng lider u gang pag awhag sa luwas nga pagamit og pagsakay sa mga sistema sa transportasyon.

Matod ni Susan Kirkland, United States Department of Transportation for Aviation and International Affairs,  ang mga kababayen-an kritikal nga tinubdan sa ekonomikanhong pagtubo og pagkamabungahon, apan gikinahanglan nga anaa silay mga oportunidad.

“And too often than not, these opportunities are not available,” matod ni Kirkland.

Gani siya mitataw nga labaw sa $47 billion ang nawagtang matag tuig sa Asia Pacific Region tungod sa limitadong pag kab-ot sa panarbaho sa mga kababayen-an.

Sa Estados Unidos, 47 porsyento sa workforce ang kababayen an og 13 porsyento lamang niini ang anaa sa transportasyon.

Sa kinatibuk-an, sa mga member economies sa APEC, ang mga babaye naglangkob lang gikan sa sais porsyento ngadto sa 34 porsyento.

Dinhi sa Pilipinas, gisugdan na ang paglambo og suporta sa mga kababyen-an pinaagi sa paglangkob sa Gender and Development (GAD) sa transportation sector ubos sa Department of Transportation and Communication (DOTC).

Kini misresulta sa pagka mugna sa 1^st Gender and Development Transportation Summit niadtong Nobyembre 2012. (fcc/PIA7-Cebu)

Alang sa ubang mga kalamboan sa #APEC2015 adto lang sa www.pia.gov.ph 

Mandaue City among 3 cities nominated for funding assistance to become Low Carbon Model LGU

The City of Mandaue, Cebu, Philippines is among the three local government units (LGU) considered for funding for environmental sustainability efforts.

This October, there are three LGU's from among the 21 member Asia Pacific Economic Conference (APEC) economies who will be chosen to be given technical assistance for environment efforts.

In particular are the strategies leading to the reduction of carbon use.

In a press release, the nominees are Krasnoyarsk City, Russia; Mandaue City, Philippines and Subang Jaya, Malaysia.

According to Department of Energy Undersecretary Loreta Ayson, who is also the Philippines Senior Official on Energy, the Low Carbon Model Town (LCMT) Project of the APEC Energy Working Group (EWG) will be choosing in next month's gathering in Cebu, who will receive the technical assistance.

"We are constantly looking for potential LCMT candidates and it impresses me to find Mandaue City with such a comprehensive plan involving land use, green building and transportation,”  Ayson said.

Mandaue City accordingly has a clear target for reducing its CO₂ emissions and has long been crafting measures to establish a sustainable city to address air pollution and traffic congestion. 

Its proposed project consists of developing green growth areas and interconnecting these areas within Metro Cebu. An ordinance is also proposed promoting disaster-resilient buildings in the city.

The LCMT Project of the APEC EWG has been greatly instrumental in encouraging communities in the region to embark on city planning initiatives promoting low carbon technologies to manage the rapidly increasing energy consumption and consequently, mitigate the adverse effects of greenhouse gas emissions on the environment.    

 Previous winners include the city of Da Nang in Vietnam which implemented an innovative system of electric motorbikes and charging facilities. 

Samui Island in Thailand also got support for its feasibility study to utilize solar, wind and small hydro power; reliance on electric vehicles and reforestation and protection of existing forests. 

They also adapted Green technologies for resort and hotel developments such as solar water heaters, solar panels on rooftops, biomass power generation of kitchen waste and increased ventilation for natural cooling.

Mandaue is located on the central-eastern coastal region of Cebu, and is one of the three highly urbanized cities on the island and forms part of the Cebu Metropolitan area. It is connected by two bridges to the island of Mactan.  Mandaue is also known as the “furniture capital of the Philippines.” 

CEBUANO : Panuroy kamo sa Sugbo-PNoy

Gipasigarbo ni Presidente Benigno “Noynoy” Aquino III ang Probinsya sa Sugbo, nga maoy venue sa mga tigum sa Asia Pacific Economic Conference (APEC).

 Sa iyang pasiunang pag abi abi sa pag abli sa duha ka adlaw nga Finance Ministers Meeting, Si Aquino nagkanayon nga angayan lamang nga dinhi sa Sugbo gipahigayon ang mga maong tigum tungod sa bibo niini nga ekonomiya.

Gani dinhi sa Sugbo elusad ang usa sa mga “landmark” nga palisiya sa APEC, nga mao ang Cebu Action Plan (CAP).

Nalangkob niini ang mga konkreto nga mga lakang unsaon pagkab-ot sa mga membro sa APEC ang malangkobon og lig-on nga mga ekonomiya.

Si Aquino nagkanayon nga masaligon siya nga mupalambo ang CAP sa mga membro, nga matod pa niya gingalan sa Sugbo (Cebu), ang usa sa mga progresibong lalawigan sa Pilipinas.

Giawhag sa Presidente nga gawas sa paghulma og mga ekonomikanhong palisiya, musuroy usab sila sa Sugbo.

Matod niyatagamtamon sa mga bisita ang mainitong pagtimbaya sa mga Sugbuuanon nga nailhan na sa pagka mahiligon sa musika og pag abi abi.

“After all, you are in the Philippines’ Queen City of the South, and I hope you can take time off your busy schedules to enjoy its pristine beaches, its vibrant metropolis, and most importantly its people, who are living proof that it is indeed more fun in the Philippines (Anaa kamo sa Queen City of the South, nanghinaut ko nga makagahin kamo bisan sa kapig-ot sa inyong panahon sa pag tagamtam sa mga kabaybayonan og bibo nga metropolis ug labaw sa tanan ang mga tawo nga maoy buhing kamatuoran nga mas lingaw dinhi sa Pilipinas),” matod ni Aquino.

Ikaupat kini nga pagbisita sa Presidente dinhi sa Sugbo. (fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO: PNoy ania sa Sugbo karon - muabli sa APEC Finance Ministers Meeting

Ania si Presidente Benigno “Noynoy”Aquino III sa Sugbo karong adlawa alang sa pag atubang sa mga Asia PacificEconomic  Conference (APEC) Finance Ministers Meeting.

Ang Presidente mao ang gitahasan sa pag abli sa maong tigum sa mga delegado sa 21 ka mga APEC member economies.

Siya pagaubanan ni Department of Finance Secretary Cesar Purisima nga mao usab ang nangulo sa APEC Finance Ministers Process.

Pagahisgutan sa maong tigom ang mga nag unang tinguha sa mga member economies kun unsaon pagpalambo ang tagsa tagsa ka mga ekonomiya pinaagi sa paghiusa sa mga palisiya.

Sa ilang pasiunang tigum kagahapon, ang mga senior officials mibutyag nga gipanday na ang Cebu Action Plan (CAP), nga maoy tamdanan sa direksyon ekonomikanhon sa mga APEC members.

Naglangkob kini og 4 pillars: financial integration, fiscal reforms and transparency, financial resilience and infrastructure development financing.

Tinguha sa maong mga pillars ang pagtubag  sa mga hagit pang rehiyon aron mapahamtang og malangkobon ug lig-on nga mga ekonomiya.

Karon mao ang ika upat nga pagbisita ni Presidente Aquino sa Sugbo.

Dire siya sa pagsaulog sa Labor Day, Mayo 1, groundbreaking sa pagmoderno sa Mactan Cebu International Airport sa Hunyo 29; Agusto 24 naghimo siya og inspection sa mga infrastruktura og nagtigum sa mga higala sa iyang partido. 

Dugang kasayuran : adto sa Philippine Information Agency website.

CEBUANO: Ekipo, tambal ug ubang hinabang para sa kalamidad, wagtangon ang buwis-APEC

Paspas nga pagpadala sa tambal, ekipo og hinabang panahon sa kalamidad gitun-an sa tigum sa Asia PacificEconomic Conference (APEC).

Si Department of Foreign Affairs Undersecretary Laura del Rosario, mibutyag  sa briefing sa International Media Center nga lakip sa gituki sa usa sa mga tigum sa Third Senor Officials’ Meeting (SOM3) ang dinalian nga pagpadala sa mga ekipo, tambal ug ubang mga hinabang panahon sa kalamidad.

Ang paghisgut hisgut nahitabo sa Health Policy Dialogue Asia Pacific 2020 Amidst Disaster and Outbreaks nga nahitabo dinhi sa lalawigan sa Sugbo.

 Sa maong tigum giuyunan sa mga membro sa APEC nga ipadayon ang mga tinguha sa pagpakgang sa mga sakit lakip na ang dinaliang pagtubag ug pagpangandam sa kalamidiad.

Matod ni Del Rosario nga ang Bureau of Customs (BOC) kasagaran maniguro kun ang mga hinabang gikan sa mga langyaw (foreign donations) gipayuhot ba o highly  taxable ba kini.

Siya nagkanayon nga sa pagproseso palang daan sa BOC mudangat na kini ug daghang mga adlaw aron kini mapagawas ug maabot sa hingtungdan.

“During this discussion, there is an agreement of facilitation of goods like the medicines should not be taxed because this will go to the communities that will really benefit these medicines, (Sa maong diskusyon, adunay kasabotan sa pagpahigayon sa mga butang sama sa mga medisina nga dili angayan nga buhisan tungod kay padung ni sa mga komunidad nga nanginahanglan niini)” del Rosario said.

Kabahin sa mga ekipo, sama sa crane o mga helicopter nga gikinahanglan sa gikan pa ang linog, dili pod angayan nga buhisan.

“We should allow foreign doctors to practice in the Philippines in times of disaster,(Angayan nga tugutan ang mga langyawng mga doctor nga makasulod dinhi sa Pilipinas sa panahon sa kalamidad),” matod ni Del Rosario.

Si Del Rosario, mao usab ang nangulo sa SOM3. Ang mga gisabutan sa SOM3 ipasi kini sa Finance Miniters Meeting sa pag hisgut hisgut og pundo ug dayon adto kini tukion sa High Ministers Meeting sa Disyembre.

Adunay mga 87 ka mga tigum ang mahitabo sa Sugbo karong tuiga.

Sa dugang mga kasayuran mahimong muadto sa PIA-Cebu website.

CEBUANO NEWS: Kalamidad og pag usab usab sa panahon gituki sa APEC tungod sa epekto sa ekonomiya

Tungod kay dako kini og epekto sa ekonomiya, pagpangandam sa mga kalamidad ug pagusab usab sa panahon, lakip sa gimugna nga Cebu Action Plan (CAP) sa mga meimbro sa Asia Pacific EconomicConference (APEC) dinhi sa Sugbo.

Si Dr. Alan Bollard, ang Executive Director sa APEC Secretariat, mibutyag nga lakip sa  CAP ang pagmugna og mga pamaagi sa saktong pagpangandam sa mga kalamidad ug ang pag usab usab sa panahon (climate change).

Kini tungod kay nakita sa mga delegado sa APEC member economies, nga ang kalamidad og pag usab usab sa panahon adunay dakong epekto kabahin sa patigayon og ekonomiya.

Matod ni Bollard, gipangunahan sa Pilipinas ang pag ambit ug mga pamaagi tungod kay kapila na kini gikuso kuso ug mga kalamidad ug mga abnormal nga panghitabo tungod sa pag usab usab sa panahon.

Apil sa mga punto mao ang disaster financing, o diin mahatagan og ayuda pinansyal (utang o grant) ang isa ka rehiyon o local government unit, sa ilang mga tinguha pagpamalit ug  mga ekipo o mga pagbansay bansay, agig pangandam sa kalamidad.

PTV4 Reporter Ria Fernanez throws a question to Dr. Bollard

“Nag una ang Pilipinas tungod sa kasinatian niini sa pagsugakod sa daghang mga natural nga kalamidad sa mga katuigan (Philippines has clearly lead the way, having learned to cope with a number of natural disasters over the years),” matod ni Bollard.

Si Bollard nagkanayon  nga sabotan usab sa mga member economies kun unsaon mas mapadali ang pagpadala og ayuda nga ekipo ug mga hinabang sa panahon sa emergency.

Kini tungod dako ang mabayaran nga buwis sa pagpadala og ekipo o bisan gani ang mga hinabang, abagahon pa sa nasod nga gihatagan ang buwis sa pagpadala.

Nasayran nga ang natural  nga kalamidad og ang pag usa usab sa panahon dali ra nga makapapas sa mga systema sa pagpakunhod sa kalisod ug uban pa mga pagpalambo sa ekonomiya.

Mga sakop sa media sa International Media Center

Daghang mga negosyo og industriya ang apektado lakip napod ang mga trabahante og mamumuo tungod niining mga kalamidad.

Ang mga 21 ka mga member economies sa APEC nagpadala sa ilang mga Finance Ministers og mga disaster planners dinhi sa Sugbo aron sa pagsalmot sa mga tigum.

Walay hisgutanang political ang tukion sa APEC kun dili mga isyu sa pagpasayon og paglambo sa patigayon, industriya og serbisyo. 

Dugang kasayoran mahimo muadto sa 

CEBUANO: Mga palisiya makabalda sa hapsay nga patigayon, hisgutan sa APEC

Hisgutanan sa paghiusa sa mga palisiya sa mga gobyerno aronpagpahapsay sa patigayon: kini maoy tuki-on sa mga delegado sa Asia Pacific Economic Conference (APEC) nga nia karon dinhi sa Sugbo.

Sa musunod nga usa og tunga ka mga
adlaw, hisgutan dinhi sa

Sugbo ang paghiusa sa mga regulasyon o palisiya sa mga panggamhanan aron

sagopon usab sa matag “member economy” sa APEC.

                Matod ni Economic Planning Secretary ug
National Economic

Development Authority (NEDA) Director General Arsenio Balisacan, kining mga

“structural reforms” pagpahapsay na unya sa patigayon ug negosyo dinhi sa

Pilipinas tali sa ubang mga sakop sa APEC.

Matod ni Balisacan, tinguha niini
ang pagwagtang sa mga

kumplikado nga mga proseso nga makapugong unya sa mga kaayuhan nga unta alang

sa mga magpapatigayon ug mamumuo dinhi ug nagdto na sa gawas sa nasud.

Siya nagkanayon, nga suwayan nila
ang pagtakdo sa mga

regulasyon sama sa lisensya sa atong mga professionals nga dili dawaton didto

sa ubang nasod.

Gawas niana, adunay mga kompaniya
nga gusto munegosyo sa

ubang nasod apan naay mga giatubang nga mga legal nga pagbabag.

Lakip na niana ang di na unta
kinahanglan pang permi nga

pagpangayo sa birth certificates sa matag mo-apply sa trabaho.

 “Or a firm wanting to diversity
its product offerings, but would have to obtain additional licenses and permits
to be allowed to do so (O adunay mga kompaniya nga gusto nga

mutanyag og managlahing mga produkto apan gikinahanglan ang paglukat og lain na

usa nga mga licensya aron matuman kini),” matod ni Balisacan.

Kasagaran, mawagtangan og gana ang
mga negosyante ug patigayon, tungod niining mga dili na gikinahanglan nga mga
regulasyon.  Kini usab hinungdan nga daghang mga

trabahante ang dili makapalambo sa ilang kaugalingon.

Dinhi sa Pilipinas, si Balisacan
nagkanayon nga aduna nay structural reform o kausaban ang nahimo aron mas sayon
ang pagpadagan sa usa ka

negosyo o serbisyo.

“A simple reform is when we no
longer [require] urine test

in getting a driver’s license (Simple nga kausaban mao ang pagwagtang na sa

urine test sa paglukat og driver’s license),” matod ni Balisacan.

Lakip napod sa kausaban ang pag
implementar og Philippine

Business Registry nga mupamenos sa mga adlaw sa proseso sa pagpa rehistro sa

negosyo ngadto nalang sa 30 ka minutes.

Giapil pod ni Balisacan nga usa ka
“structural reform” mao

ang paglangkat sa “oil price subsidy” ug ablihan ang merkado sa ubang mga

dumuduwa sa merkado sa lana.

Ang mahitabo nga tigum ugma sa
Structural Reform Ministerial

Meeting (SRRM) ikaduha pa lang nahitabo sukad niadtong 2008 APEC.

Si Balisacan isa sa mga opisyal sa
APEC nga mibuhat og

briefing sa International Media Center karon. (fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO: Dakong benepisyo makuha tali sa gamayng sakripisyo sa mga Sugboanon sa pagpahigayon sa APEC

Gamayng sakripisyo muresulta og dagkong benepisyo dinhi sa lalawigan sa Sugbo tali ning pagpahigayon sa Asia Pacific Economic Conference (APEC).

Gibutyag sa tigpamaba sa APEC, Assistant Secretary Charles Jose, nga ang mga gibuhat nga pagsabot og pagsakripisyo sa mga Sugboanon aron mapahigayon nga malampuson ang APEC makahatag unya og daghang kaayohan sa ngadto ngadto.

Kini tungod sa mga gipatuman nga pagsira sa mga dalan (road closures)og pagdili sa pag agi sa mga dagkong sakyanan (truck ban) sa kinatibuk-ang pagpahigayon sa mga tigum sa APEC .

“Adunay mga pamaagi nga gikinahanglan nga ipatuman aron masiguro nga luwas ang atong mga bisita og hapsay ang pagpahigayon sa mga tigum diin hisgutan nila ang pagpahingusog sa binayloay sa Asia Pacific (Certain necessary measures were put in place to ensure the safety and security of visitors and the smooth flow of meetings as delegates discuss ways to strengthen Asia-Pacific trade),” matod ni Jose.

Matod niya ang pagpasabot sa Sugboanon sa mga nasinating ginagmayng pagkabalda timailhan kini sa kultura sa pagmainiton og pagka maabi abihon sa mga bisita.

Daghan unyang mga negosyo og mga panguartahan ang mamugna tungod sa mga APEC meetings.

Gani sa pagkakaron, mapasigarbohon so Jose nga aduna nay maayong mga bunga ang nasinati sa mga naa sa Sugbo lakip napod ang mga kasikbit nga mga kalungsuran og lalawigan.

Adunay mga nakatrabaho tungod sa APEC kay gikinahanglan ang dugang mga empleyado para sa operasyon sa mga hotels og mga restaurants.

Ang mga gagmayng negosyo o ang mga Micro Small and Medium Scale Enterprises (MSME’s), matod ni Jose na bibo tungod kay daghan ang gikinahanglan nga mga furnitures, fashion accessories og uban pang mga supplies para sa mga tigum.

Sunstar Daily Reporter Rebelander Basilan throws a question to ASEC Charles Jose 

Ang mga local nga mag uuma mao usab ang nag supply sa mga hotels og restaurants sa ilang panginahanglon nga mga lamas, utanon og prutas para sa pagkaon sa mga delegado.

CCTN Reporter Fem Marie Dumaboc 

Adunay gitan-aw nga kapin sa 3000 ka mga delegado og mga kauban ang muari sa Sugbo tungod sa gipahigayon nga APEC meetings. (fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO : Tungod sa APEC, hayan mudaghan ang Export Processing Zones

Hayan mapun-an pa unya ang mga Export Processing Zones dinhi sa Probinsya sa Sugbo sa mga umaabot nga mga katuigan.

Kini usa unya sa positibong resulta sa gipahigayon nga mga tigum sa Asia Pacific Economic Conference (APEC) dinhi sa lalawigan sa Sugbo.

Mao kini ang butyag ni Cebu Gobernador Hilario Davide III sa mga mga tigbalita nga nag base sa International Media Center karong adlawa.


Matod ni Davide nga ang gipahigayon nga mga tigom, dako nga posibilidad nga makapuno sa siyam na nga mga EPZ's nga anaa sa probinsya.
Gitan-aw kini nga ang mga negosyo mukatag na ngadto sa mga kalungsuran og dili lamang sa Metro Cebu.

"Mao na ang tumong sa paghangyo sa mga negosyante sa pagduol sa mga gagmayng negosyante nga anaa sa countryside aron mulambo pd kini sila," matod ni Davide.

Kun anaa na ang dugang nga mga EPZ og negosyo sa mga kalungsuran, dili na unya maghuot pa ang mga dakbayan sa Sugbo, Mandaue og Lapulapu.

Sa pagkakaron, si Davide nagkanayon nga na bibo ang daghang mga industriya sa pagpangandam pa lang sa APEC meetings.

Lakip na niini ang manufacturing sama sa mga furnitures, fashion accessories, native products, og pagkaon.

Aduna pod trabaho ang naabli tungod sa panginahanglanon sa mga hotels og mga restaurants.

Ang turismo na bibo usab human daghan mga delegado ang nanggawas og misuroy sa mga kasikbit sa Sugbo.

"Mapasigarbohon ako nga makadungog og mga maayong mga sugilanon gikan sa mga delegado nga nakaangay sila sa ilang mga nasinati dinhi sa atong probinsya," matod ni Davide.

Iyang pasalamat sa mga Sugboanon nga misabot kun aduna man ganing mga inconveniences nga nasinati sama sa traffic og pagsirado sa dalan.

"Adtong tan-awon ang dakong benepisyo nga makuha nato pinaagi sa pag pahigayon niining mga international nga mga kalihokan," matod ni Davide.

Si Davide ang nangulo sa local organizing committee. Adunay 87 ka mga tigum ang  ipahigayon sa Sugbo gikan sa Agosto 22 hangtud sa Septembre 11.

CEBUANO: Pagbatok sa terorismo gihisgutan sa APEC

CEBU CITY, Setyembre 1 (PIA) -- Gihisgutan pag ayo ang problema sa terorismo sa gipahigayon nga tigum sa Asia Pacific Econimic Conference (APEC) dinhi sa Sugbo.

CTWG Chair Oscar Valenzuela 

Ang Acting Executive Director sa Counter Terrorism Working Group (CTWG) Oscar Valenzuela miawhag sa tanang member economies sa APEC sa padayon nga magmabinantayon sa problema sa terorismo,

Kini human gitan-aw ang maong problema nga kumon sa tanan nga mga member economies.

Matod ni Valenzuel, daghang mga kinabuhi og propriedad, negosyo og mga katigayunan ang nakalas og napildi tungod sa maong problema. 

Sila nagpahigayon og mga workshops sa pag santa sa mga foreign terrorists fighters og ubang mga kalihokan nga makabalda sa hapsay nga pag binayloay og mga produkto og serbisyo sa mga member economies.

Apil sa ilang mga nakat-onan mao ang pag dala sa Indonesia sa dihang gibombahan ang Bali og Jakarta.

Giawhag ang mga member economies sa pagsige og update sa ilang tagsa tagsa ka mga counter terrorist plans.  

Ang tigum sa CTWG apil sa mga 87 ka mga tigum nga dinhi gipahigayon sa Sugbo. (FCC)

CEBUANO : Gagmayng negosyante og mga mamumuo nakakuarta na sa gihigayon nga APEC

 Mibubo na ug kuarta sa Sugbo og bisan sa kasikbit nga lalawigan, ang epekto sa pagpahigayon sa mga tigum sa Asia Pacific Conference (APEC) dinhi.

DTI RD Asteria Caberte 

Kini mao ang taho sa duha sa mga ahensya nga maoy labing nalambigit sa mga prepaprasyon alang sa APEC meetings.

Matod ni Department of Trade and Industry (DTI) regional director Asteria Caberte, labing busy karon ug bisan pa saw ala pa magsugod ang APEC, ang mga micro small and medium enterprises (MSME’s).

Kini tungod sa kusog nga panginahanglan sa mga produkto sama sa mga furnitures, fashion accessories, mga baskets og uban pa.

Gikan pa gani sa Bohol ang uban nga mga native products nga maoy giangkat sa mga taga Sugbo.

Lakip napod niini ang mga abot sa mga local nga mga mananumay og mag uuma sama sa mga utanon og lamas nga maoy gipanggamit sa mga kan-anan og mga hotels.

Daghan usab ang trabaho nga giablihan og kalit sa mga hotels og restaurants tungod sa APEC.

Matod ni Caberte, ang usa ka langyaw mugasto og labing menos $100 matag adlaw way labot sa iyang bayrunon sa gipuy-an.

Ang mga delegado nga naa sa Sugbo karon mukabot na og duol duha ka libo.

Sa laing bahin sa Department of Tourism Regional Director Rowena Montecillo nagkanayon nga daghan kaayo nga mga delegado ang mipalit sa mga local tours.

DOT RD Rowena Montecillo 

Gani  sa milabay nga napulo ka mga adlaw, mikabat na og 49 ka mga local tours ang napahigayon, nga naglangkob og 107 delegates.

Matag usa kanila, matod ni Montecillo, mibayad og P2500 ngadto sa P3500 sa local tour.

Ang mga tour naglangkob og Cebu City Tour, Twin City Tours og ang countryside tour.

Ang APEC meetings mudagan pa ngadto sa Septembre 11. Adunay 87 ka mga tigum ang ipahigayon dinhi sa Sugbo.(fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO: Makisayod kun unsa ang APEC, adto sa Activity Center sa Kapitolyo

Mga Cebuanos og kasikbit nga mga probinsya mamahimo na nga makahibalo kun unsa gyud ang Asia PacificEconomic Conference (APEC) sa pag abli sa Activity Center didto sa Kapitolyo sa Sugbo. 

Assistant Secretary Lito Nadal, DTI RD Asteria Caberte, CEBU PIO Asteria Caberte ug DOT RD Rowena Montecillo sa gipahigayon nga unang briefing sa pagbukas sa APEC Activity Center. 

Gipahibalo ni Ethel Natera, ang information officier sa lalawigan sa Sugbo, nga pormal ng gibuksan ang APEC Activity Center karong adlawa alang sa publiko.

Matod niya mamahimo na nga musulod ang mga estudyante, religious groups ug ang uban pang nagkalain laing sector nga gusto makahibalo kabahin aning mga tigom sa APEC nga anaa dinhi sa Sugbo.

Lakip na pod ang mga sakop sa media, magsusulat og mga bloggers nga wala mukuha og accreditation sa APEC committee og dili makasulod sa International Media Center nga naa mahimutang sa Bayfront Hotel.

Makita sa Activity Center ang live stream sa uban nga mga tigum sa APEC nga anaa sa upat ka mga hotels.

“We also have high speed internet connection making it easier for the writers and the public to post things on social media,” matod ni Natera.

Sa unang adlaw sa pagbukas adunay briefing nga gipahigayon inubanan sa mga opisyales sa 

Department of Trade and Industry (DTI) og Departmentof Tourism (DOT), ang mga ahensya nga subling aktibo sa preparasyon sa APEC 2015 dinhi sa Sugbo.

Giawhag usab ni Natera ang publiko nga manginlabot og tugkaron gayud ang tumong sa mga tigum sa APEC og unsa unya ang epekto niini sa Cebu og sa kinatibuk-ang nasod.

Gipasabot ni Lito Maderazo, sa APEC Regional Organizing Committee (ROC) nga sama sa usa ka “neighbourhood” ang relasyon sa APEC.

“Pagahisgutan ang basura, seguridad, kahimsog , ug uban pa nga mga butang nga mamayo ang managsilingan,” matod ni Maderazo.

Siya nagkanayon nga tumong sa APEC mapasayon ang pag balhin sa mga produkto og serbisyo sa mga meimbro.

Ang mga tigum sa APEC sa Sugbo mudagan gikan sa Agosto 22 ngadto sa Septembre 11 ning tuiga. (fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO : No security threat sa APEC meetings dinhi sa Sugbo

CEBU CITY, August 31 (PIA)—Krimen mikunhod sa pagpahigayon sa Asia Pacific Economic Conference dinhi sa Sugbo.

SITE Task Group spokesman PSSupt Rey Lyndon Lawas in today's briefing at the International Media Center 

Gipahibalo ni Police Senior Superintendent Rey Lyndon Lawas, hepe sa SITE Task Group,  nga sukad gasugod ang APEC sayo ning bulana walay natala nga krimen nga may labot ang pagpahigayon sa APEC.

Gani matod ni Lawas nga mikunhod og mga sais porsyento ang krimen sa Metro Cebu sa pagsugod sa bulan sa Agosto.

“The peace and order is not only attributed to the participation of not only all the government agencies but also with the involvement of the community as whole, (Ang kahapsay og kalinaw dili lamang tungod sa pagtambayayong sa dili lamang sa mga  ahensya sa gobyerno kun dili ang pagpanginlabot sa kinatibuk-ang komunidad)” Lawas said.

Gisulti usab ni Lawas nga walay bisan unsa nga matang sa hulga ang ilang nahipos sa pagkakaron nga nakapamiligro sa mga gipahigayon nga tigum sa APEC.

Kapin sa 3000 ka mga pulis gikan sa Central Visayas og ubang rehiyon ang gipakatap sa Metro Cebu alang sa Apec.

Adunay mga 87 ka mga tigum sa mga delegado sa Apec member economies dinhi sa Sugbo. Sa pagkakaron adunay mga 300 ka mga delegado sa nasyonal og kapin sa libo ang mga langyaw.(fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO : Kahimsog sa pangisip para sa ekonomikanhong kalamboan gituki sa APEC

CEBU CITY, Agosto 30 (PIA)—Kahimsog sa pangisip alang sa ekonomikanhong kalamboan gituki sa mga tigum sa Asia Pacific Economic Conference (APEC) dinhi sa Sugbo.

DOH Secretary Janette Garin photo from live stream at the IMC. 

Ang mga kadagkoan sa Health Working Group (HWG) sa APEC nagkanayon nga isa sa aspeto nga gituki sa mga health ministers mao ang kahimsog sa pangisip.

Kini tungod kay gitan-aw na kini nga kumon og importanteng aspeto sa paglambo sa kinatibuk-ang matang sa ekonomiya  sa mga “member economies”.

Si Secretary Janette Garin sa Department of Health og nangulo sa HW, nagkanayon nga gituki karong adlawa ang mga pagtuon sa mga nasud diin ang mga problema nga kabahin sa kahimsog sa pangisip nakaapektar og dako sa abot og performance sa usa ka kumpanya.

Naglakip na niini ang mga pagbati og stress, anxiety, depression nga kasagaran nga problema makaapektar sa panghuna huna.

Gituohan nga ang mga kompaniya ug ang mga nagdumala wala makaandam o walay kahimanan sa pagtubag sa maong problema.

Si Garin nagkanayon nga nanguna ang Pilipinas sa pagmungtar og usa ka digital hub diin ang mga anaa sa kalungsuran maka kuha og impormasyon kabahin sa pagtratar ug pagtambal sa mga empleyado nga aduna unyay issue kabahin sa kahimsog sa pangisip.

Matod ni Garin, daghan ang dili makatrabaho o muundang nalang og sayo tungod sa maong suliran.

Pagahisgutan sa APEC ang mga issues unsaon paglambo og pagsayon sa binayloay og produkto og serbisyo og industriya sa mga member economies.

Gitawag ang mga membro og economies og dili nasod.

Adunay 21 ka mga membro ang APEC, lakip na niini ang Hongkong nga dili usa ka nasod. (fcc/PIA7-Cebu)

CEBUANO : Walay hisgutanang politika sa APEC

CEBU CITY, August 29 (PIA)— Dili politika ang pagahisgutan sa mga tigum sa Asia Pacific Economic Conference (APEC).

Gipasabot ni Ambassador Angelina Sta. Catalina, sa National Organizing Committee Conference Management Services (NOC-CMS) nga sukwahi sa uban dili hisgutan ang bisan unsa nga isyu political sa mga membro nga mga ekonomiya sa APEC.

Ambassador Angelina Sta. Catalina in today's briefing in IMC Cebu

“There are no political issues as this will hamper discussions on trade and economy, (Walay mga issue political kay makababag kini sa mga discussion sa trade og economy)” matod ni Ambassador Sta. Catalina.

Media at the IMC Apec 2015

Tumong ra gayud sa tanang mga meetings mao ang pag hisgut husgut kun unsa ang makaayo sa relasyon sa mga miembro kabahin sa panguarta, ekonomiya.

Lakip na niini kun unsaon ang pagpaspas sa pagbinayloay unya og mga produkto og mga serbisyo sa mga miembro.

Gitawag ang mga naglangkub sa APEC og “member ecnomies” og dili nasud o country.

Adunay 21 ka mga member economies sa APEC , lakip na niini ang Hongkong nga dili usa ka nasud.

Ang mga delegado mao ang mga nagdala sa commerce, trade  og industriya og dili ang mga nangulo sa gobyerno.

Gipasabot ni St. Catalina nga ang APEC mao ang paghisgut hisgut sa mga polisiya nga walay negosasyon.

“There is no negotiation and votation because it will create division (Walay negosasyon og botasyon tungod kay makabuhat kana og pagbuak buak),” matod ni Ambassador Sta. Catalina.

Sa pagkakaron aduna nay 1528 ka mga delegado ang anaa sa Sugbo og adunay 87 ka mga meetings ang mahitabo hangtud Septembre 11.

Nobyembre tuig 1989 nagsugod ang APEC ug tumong niini ang pgpalambo sa panagbayloay og serbisyo og produkto  og industriya sa ASIA Pacific Region.

Ang mga nasud nga naglangkob mao ang Australia, Brunei, Canada, Chile, People’s Republic of China, Chinese Taipei, Hong Kong, Indonesia, Japan, Malaysia, Mexico, New Zealand, Papua New Guinea, Peru, the Philippines, Russia, Singapore, South Korea, Thailand, the United States of America, and Vietnam. (fcc/PIA7-Cebu)

APEC2015- Police underwent communications seminar

The police department is already all up and about in the preparations for the upcoming international event, putting Cebu again the world map.

Police were interviewed no less by Cebu Media during a simulated hostage taking. #mediarelations 

Security Task Force Group  of the Police Regional Office (PRO7) underwent a three day Communication Development Seminar  in  preparation for  the upcoming Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) 2015 Summit.

More than 50 officials and commissioned officers from the four provinces of Central Visayas participated in the seminar held at Camp Sergio Osmena.

Police Community Relations Division head PSupt Marciano Batiancila said the training is aimed to enhance the communication skills of the police officers to that they can effectively deal with the participants of the summit.

Tapping the services of the Philippine Information Agency – Cebu , the group were taught essentials on Public Speaking and Media Relations.

PSupt Remigio Sedanto, of PCRG Camp Crame said, the activity is necessary for the policemen considering that the majority of the event is conducted here in Cebu.

“Our PNP must know how to act well in dealing with the delegates, in dealing with the media and all the other sectors,” Sedanto said.

PIA Cebu Infocen Manager Rachelle Nessia, reminds the participants  on certain bodily gestures that shows confidence when one is speaking with delegates and visitors.

In Media Relations, PIA Cebu Information Officer 1 Ferliza Contratista explained to them the nature of media.

“The police and media may have different means but have the same aim which is to serve, a harmonious relationship  is beneficial to the public,” Contratista said. 

There are expected more than a hundred media from Cebu, national and international who will be covering the different events of APEC from August 21 to September 14.

During the workshop, members of the Defense and Police Press Corps (DEPP), were the actual reporters during the simulation exercises.

DEPP are composed of the reporters from the different media organizations in Cebu covering the police beat.

Towards the end, DEPP members gave out tips to the police on how they can co exist and have a “partner” relationship.

“Speak in the dialect if being interviewed by a local reporter and specially if its an emergency scenario,” according to DEPP Vice President Arnold Bustamante of CCTN and DyHP.

On the other hand, King Anthony Perez of TV5 also remind them about telephone etiquette.

“We always understand terms such as ongoing operation, we just want initial details, so just be polite in saying that’s all you have to report for now,” Perez said.

PO3 Janice Tamayo  of Station 3 Cebu City Police Office said, that one of the ways of establishing good relationship with media is to let them understand also how the police works.

“We also learn that we get there respect and trust when we feed them,  with the right information since they are also pressured to report on time,” Tamayo said.

There are expected more than a hundred media from Cebu, national and international who will be covering the different events of APEC from August 21 to September 14.

The Philippines is hosting APEC 2015, a series of over a hundred meetings that culminates in the Leaders’ Summit in Manila this November 18-19. The hosting is in fulfillment of the country’s commitment as a member economy and at the same time raises its stature in the international community.

Hosting APEC 2015 allows the Philippines to showcase its vibrant and dynamic economy and top tourism destinations, widen opportunities for attracting foreign investments, and strengthen trade ties especially with other member economies.